Ostrożnie z penicyliną

Wysypka na skórze po zażyciu jednej dawki penicyliny to całe szczęście rzadkość. Zwykle jest to jeden z typowych efektów ubocznych leku lub objaw choroby leczonej tym antybiotykiem.

10% Duńczyków jest przekonana, że ma uczulenie na penicylinę. Podczas gdy eksperci szacują, że mniej niż 1% faktycznie cierpi z tego powodu. Ogromna większość przypadków wysypki w trakcie leczenia penicyliną to objaw samej choroby poddawanej leczeniu, a nie reakcji alergicznej.

Rzadki przypadek

Lekarze rzadko mają styczność z osobami uczulonymi na penicylinę. Jeżeli dana osoba jest uczulona na penicylinę lub inny lek, jej system odpornościowy postrzega ten specyfik jako czynnik obcy, który trzeba zwalczyć. Człowiek może być uczulony niemal na każdy lek, jednak alergia na penicylinę jest najbardziej powszechna.

Błędna diagnoza

Penicyliny używa się do leczenia wielu chorób zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Praktycznie każdy z nas na pewnym etapie życia będzie miał kontakt z penicyliną, w związku z czym będziemy narażeni na efekty uboczne. Wcześniejsze badania pokazały, że niemal 10% Duńczyków jest przekonanych o swojej alergii na [pullquote align=”right”]Mniej niż 5% dzieci, u których podejrzewano alergię na penicylinę, rzeczywiście na nią cierpiało.[/pullquote]penicylinę. Jednak, kiedy lekarze badają tych pacjentów, okazuje się, że wielu z nich miało w przeszłości podejrzenie alergii, a dziś nie przedstawia żadnych objawów. Mylnie zdiagnozowana alergia na penicylinę to częsty problem zwłaszcza w przypadku dzieci. Mniej niż 5% dzieci, u których podejrzewano alergię na penicylinę, rzeczywiście na nią cierpiało. Duńscy eksperci szacują, że niecałe 1% obywateli Danii choruje na prawdziwą alergię na penicylinę.

Leczysz się penicyliną? Uważaj.

Reakcja alergiczna ma miejsce w wyniku działania układu odpornościowego. Z medycznego punktu widzenia reakcje związane z samą chorobą, jak i z efektami ubocznymi penicyliny zastosowanej w leczeniu również wiążą się z układem odpornościowym. Leczenie penicyliną może wywoływać bóle brzucha i biegunki, ponieważ antybiotyk likwiduje nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale również i naturalną florę bakteryjną jelit. U kobiet może dochodzić także do oportunistycznych infekcji grzybiczych pochwy. Tam też penicylina czyni spustoszenie w naturalnej, dobroczynnej florze bakteryjnej. Żaden ze wspomnianych objawów nie jest jednak skutkiem alergii na lek.

Innym schorzeniem często mylonym z alergią na penicylinę jest gorączka trzydniowa u niemowląt. Zdarza się, że lekarze podają dziecku antybiotyk przy wysokiej gorączce. Tzw. „trzydniówka” charakteryzuje się tym, że po 3-4 dniach wysokiej gorączki temperatura dziecka spada, a następnie na jego skórze [pullquote]Penicylina czyni spustoszenie w naturalnej, dobroczynnej florze bakteryjnej.[/pullquote]pojawiają się wykwity mylnie interpretowane jako alergia na podany antybiotyk. Warto zaznaczyć, że w takiej sytuacji antybiotyk zostaje podany bezpodstawnie, gdyż gorączka trzydniowa jest chorobą wirusową.

Tajemnicza alergia

Dla osób, które należą do niewielkiej grupy faktycznie cierpiącej z powodu alergii na penicylinę niewiele można zrobić, przynajmniej w kwestii znalezienia przyczyn choroby. Nie wiadomo, dlaczego niektórzy są uczuleni na penicylinę, a inni nie. Dobra wiadomość jest jednak taka, że osoby cierpiące na inne alergie nie są w istotny sposób bardziej podatne na uczulenie na penicylinę. Alergia ta nie jest również dziedziczna.

Lek, który zagraża zdrowiu

Najczęstszym objawem alergii na penicylinę jest wysypka – w postaci pokrzywki lub rumienia. Pokrzywka ma charakterystyczny wypukły wygląd i otoczona jest zaczerwienieniem. Przypomina zmiany na skórze po poparzeniu pokrzywą, stąd nazwa. Pokrzywka może pojawić się w dowolnym miejscu ciała i zmieniać lokalizację. Reakcje alergiczne mogą pojawić się w każdym momencie terapii penicyliną – w niektórych przypadkach mogą się pojawić nawet kilka dni po zakończeniu zażywania leku. [pullquote align=”right”]Reakcje alergiczne mogą pojawić się w każdym momencie terapii penicyliną.[/pullquote]

Istotnym objawem alergii na penicylinę może być tzw. szok anafilaktyczny, który może bezpośrednio zagrażać życiu chorego. Wymaga natychmiastowej interwencji lekarza. Może pojawić się w ciągu kilku minut, objawić się nagłym złym samopoczuciem, zawrotami głowy i spadkiem ciśnienia krwi. Może pojawić się zaczerwienienie skóry, świąd, pokrzywka, obrzęk twarzy i dróg oddechowych, co w najgorszym wypadku skutkuje uduszeniem. Na szczęście szok anafilaktyczny jest niezwykle rzadki.

Skonsultuj się z lekarzem!

Jeżeli Ty bądź Twoje dziecko macie wysypkę lub inne objawy sugerujące alergie przy okazji leczenia penicyliną, to powiedz o tym swojemu lekarzowi. W niektórych wypadkach lekarz będzie mógł od razu stwierdzić, czy to alergia, czy też częsty efekt uboczny leku. Jeżeli będzie miał wątpliwości lub będzie potrzeba dalszego leczenia antybiotykami, to przyjrzy się bliżej pacjentowi, przeprowadzi badania uzupełniające i wybierze odpowiedni sposób postępowania – mówi Holger Mosbech z kliniki alergologii Righospitalet w Kopenhadze.

Nie istnieje 100% pewna metoda na stwierdzenie alergii na penicylinę. Z reguły krew chorego poddawana jest analizie w poszukiwaniu przeciwciał. Jeżeli takie przeciwciała specyficzne względem penicyliny zostaną stwierdzone w próbce krwi, to oznacza alergię. W przyszłości taka osoba będzie musiała być leczona innymi lekami.

Jeżeli wynik testu jest negatywny – nie stwierdza się przeciwciał specyficznych wobec penicyliny – nie oznacza to z całą pewnością, że alergii nie ma. Penicylina rozkłada się w ludzkim organizmie i niektóre osoby uczulone są właśnie na [pullquote]Dla własnego bezpieczeństwa można umieścić notkę o alergii na penicylinę w swoich dokumentach.[/pullquote]produkty rozkładu. Alergię, której nie dało się potwierdzić przy pomocy badania krwi, można potwierdzić za pomocą testu prowokacyjnego. Pod ścisłą kontrolą lekarza w szpitalu, pacjentowi podaje się stopniowo coraz większe dawki penicyliny. Jeżeli wystąpią objawy, to można mówić o alergii.

Informuj o swojej alergii

Gdy testy już potwierdzą, że dana osoba ma alergię na penicylinę, będzie musiała się z nią liczyć do końca życia. Już nigdy nie będzie można tej osoby leczyć przy pomocy tego antybiotyku. Musi ona pamiętać o tym zawsze w przypadku kontaktu ze służbą zdrowia. Na przykład w razie wypadku musi poinformować lekarza o swojej alergii. Informacja ta będzie również niezbędna przy każdej wizycie u specjalisty. Dla własnego bezpieczeństwa można umieścić notkę o alergii na penicylinę w swoich dokumentach i często mówić o swojej przypadłości w obecności bliskich, aby w razie potrzeby, to oni mogli zawiadomić o tym służby zdrowia.

„Ostrożnie z penicyliną” Źródła