Śniadania przypominające desery? Obiad obfitujący w mięso? Kiszonki i zioła to nie twoja bajka? Sprawdź, czy masz już stan zapalny!

TEKST: Zuzanna Łukaszewicz

ROZMAWIAŁA: Żaneta Geltz

Żaneta Geltz: Jako dietetyk często pracuje Pani z pacjentami z alergiami pokarmowymi, chorobami autoimmunologicznymi czy chorobami metabolicznymi. Czy można mówić o jakimś wspólnym mianowniku tych schorzeń?

Zuzanna Łukaszewicz: Do mojego gabinetu trafia wiele osób, które za pomocą diety chcą poprawić swój stan zdrowia. Mam wielu pacjentów np. z chorobą Hashimoto, atopowym zapaleniem skóry, niepłodnością, dolegliwościami żołądkowo jelitowymi czy różnymi nadwrażliwościami pokarmowymi. Przyczyną tych problemów jest przewlekły stan zapalny organizmu, którego źródłem często jest dysbioza jelitowa. Aby móc mówić o dietetycznym wspomaganiu leczenia tych dolegliwości, trzeba sięgnąć do podstaw i zająć się uszczelnieniem bariery jelitowej i pozbyciem się przewlekłego stanu zapalnego.

ŻG: Dlaczego problemy z dysbiozą jelitową są tak powszechne? Czy jeśli człowiek dba o swoje zdrowie, dobrze się odżywia i unika antybiotyków – to może powiedzieć, że jego jelita są na pewno w dobrym stanie?

ZŁ: Dysbioza jelitowa, czyli brak równowagi bakteryjnej w jelicie to plaga naszych czasów. Stwierdza się ją nawet u pacjentów, którym wydaje się, że prowadzą zdrowy tryb życia. Analizując wyniki badania KyberKompaktPro, które pozwala określić dysbiozę jelitową, często widać zbyt małą ilość mikroflory ochronnej i immunostymulującej. Właśnie ta mikroflora chroni wnętrze naszego organizmu przed patogenami i powstaniem stanu zapalnego. Pomocnym jest badanie poziomu zonuliny, która jest markerem nieszczelnego jelita. Dzięki niej mamy pełen obraz tego, w jakim stanie znajduje się bariera jelitowa pacjenta. Co ciekawe, zdrowy styl życia nie jest gwarantem szczelnych i zdrowych jelit. Na ich stan wpływa bardzo wiele czynników – nie tylko antybiotykoterapia czy brak błonnika w diecie, ale także stres, inne spożywane leki czy zanieczyszczenie środowiska. W dzisiejszych czasach trudno tego wszystkiego unikać.

ŻG: Wyjaśnijmy może skąd bierze się przewlekły stan zapalny. Rozumiem, że zaburzone zostaje funkcjonowanie bariery jelitowej. I co dalej?

ZŁ: Jeśli przez nieszczelne jelito do organizmu zaczynają trafiać cząsteczki, które nie powinny się w nim znaleźć aktywowany jest układ immunologiczny. Sam mechanizm jest jak najbardziej prawidłowy i pożądany. Rolą układu odpornościowego jest bowiem wyłapywanie i unicestwianie patogenów. Organizm produkuje przeciwciała, które łączą się z antygenem. Takie kompleksy antygen – przeciwciało krążą po organizmie aż zostanie wydane polecenie, aby je zneutralizować, czym zajmują się wyspecjalizowane komórki układu odpornościowego – fagocyty. W procesie usuwania kompleksów z organizmu powstaje krótkotrwały stan zapalny. Problem pojawia się wówczas, kiedy nieszczelne jelito powoduje przedostawanie się do organizmu wielu takich potencjalnie szkodliwych cząstek. Co więcej – przez rozszczelnienie połączeń między komórkami jelita, przedostają się zbyt duże cząstki pokarmu, które organizm również zaczyna traktować jako obce. W ten sposób powstają nadwrażliwości pokarmowe IgG – zależne. Układ immunologiczny znajduje się w stanie ciągłego, nadmiernego pobudzenia i zaczyna atakować nie tylko te cząstki pokarmowe, ale także komórki własnego organizmu.

ŻG: Czy można mówić o konkretnych objawach, które wskazałyby, że mamy problem z przewlekłym stanem zapalnym?

ZŁ: Konieczna jest diagnostyka mikroflory i szczelności jelit. Pacjenci pytają czasami o morfologię, a konkretnie o parametry takie jak OB czy CRP, które nie zawsze będą podwyższone. Nie ma też jednoznacznego zespołu objawów, wskazującego na istnienie problemu. Zaburzenie takie może podejrzewać u siebie każdy, kto cierpi na alergie i nadwrażliwości pokarmowe, choroby autoimmunologiczne, przewlekłe bóle głowy, bóle stawów lub po prostu jest przewlekle zmęczony.

ŻG: Powiedzieliśmy już o diagnostyce, czyli badaniach na mikroflorę jelit i zonulinę. A w jaki sposób leczy się przewlekły stan zapalny?

ZŁ: Leczenie przewlekłego stanu zapalnego polega przede wszystkim na odbudowie bariery jelitowej oraz wyciszeniu układu immunologicznego. W tym celu stosuje się indywidualnie dobraną probiotykoterapię, która wspiera odbudowę bariery jelitowej, oraz zindywidualizowaną dietę opartą o immunologiczny profil żywności. Wyeliminowanie pokarmów, które wywołują reakcję obronną organizmu pozwala przywrócić normalną aktywność układu odpornościowego. Opisując to prostym językiem: mniej pracy dla komórek układu immunologicznego pozwala organizmowi na zajmowanie się prawdziwymi zagrożeniami, dzięki czemu poprawia się zdolność do regeneracji i ogólny stan zdrowia pacjenta. Dzięki właściwie dobranej diecie, można w dużym stopniu poprawić samopoczucie, zniwelować dolegliwości i wpłynąć pozytywnie na wyniki badań.

Mgr Zuzanna Łukaszewicz

Dietetyk i psychodietetyk Instytutu Mikroekologii w Poznaniu. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na kierunku dietetyka, oraz studiów podyplomowych na kierunku psychodietetyka. Ukończyła kursy: Dietetyka Sportowa, Gut Check: Exploring Your Microbiome University of Colorado Boulder & University of Colorado System, Diabetes – a Global Challenge University of Copenhagen. Na co dzień pracuje z pacjentami i zajmuje się układaniem diety eliminacyjno – rotacyjnej w Instytucie Mikroekologii. Szczególnie bliski jest jej temat pracy z dziećmi z zaburzeniami neurorozwojowymi. Kontakt: dietetyk@instytut-mikroekologii.pl