Od 13 grudnia 2014 r. przedsiębiorcy są obowiązani stosować zdecydowaną większość przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Rozporządzenie rozszerza m.in. katalog informacji, których podanie na etykiecie jest obowiązkowe oraz nakłada nowe obowiązki dotyczące sposobu ich prezentowania. Nieprzestrzeganie tych obowiązków przez przedsiębiorców zagrożone będzie karą pieniężną.
W rozporządzeniu w sposób enumeratywny wskazano informacje, których podanie na etykiecie jest obowiązkowe, w tym m.in.: wszelkie składniki i substancje pomocnicze powodujące alergie lub reakcje nietolerancyjne; ilość określonych składników, zawartość alkoholu w napojach o zawartości alkoholu powyżej 1,2% alkoholu oraz informacje o wartości odżywczej. Powyższe informacje mogą zostać podane w formie słownej lub liczbowej, albo przedstawione w formie piktogramów jednak wyłącznie, gdy spełniają określone wymogi, na przykład ułatwiają konsumentowi zrozumienie znaczenia danej żywności dla zawartości energii i składników odżywczych w diecie, są obiektywne, opierają się na rzetelnych i naukowo uzasadnionych badaniach konsumenckich i nie wprowadzają konsumentów w błąd.
Do nowości, jakie wprowadzają przepisy dotyczące znakowania żywności, można również zaliczyć obowiązek podawania w przypadku: produktów mięsnych, surowych wyrobów mięsnych i produktów rybołówstwa, które mogą sprawiać wrażenie, że stanowią jeden kawałek mięsa lub ryby, dodatkowych informacji: „z połączonych kawałków mięsa” lub „z połączonych kawałków ryby”. Innym przykładem jest wprowadzenie wymogu podawania konkretnej rośliny, z której pochodzi olej lub tłuszcz stosowane jako składniki w produkcie spożywczym.
Ściślejsza regulacja żywności nieopakowanej
W przypadku żywności nieopakowanej nowością jest wprowadzenie obowiązku podania informacji o wszelkich substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji użytych przy wytworzeniu lub przygotowaniu żywności i nadal obecnych w gotowym produkcie, nawet, jeżeli ich forma uległa zmianie. Nowym wymogiem jest wyraźne wyróżnienie na etykiecie składników, które mogą uczulać. Przykładem alergenu, który musi rzucać się w oczy (np. za sprawą pogrubienia czcionki), jest mleko. Na etykiecie będzie musiało pojawić się siedem elementów: wartość energetyczna, tłuszcz, kwasy tłuszczowe nasycone, węglowodany, cukry, białko oraz sól.
Forma przedstawienia informacji
Obowiązkowe informacje będą musiały być umieszczane w taki sposób, aby były dobrze widoczne i czytelne. Obok tych dosyć lakonicznych określeń, ustawodawca europejski wprowadził wymogi dotyczące minimalnej wysokości czcionki, jaką muszą być wydrukowane informacje. Zgodnie z przepisami Rozporządzenia, nie może być ona mniejsza niż 1,2 mm. Wyjątek poczyniono dla mniejszych opakowań lub pojemników. Wówczas wysokość czcionki nie może być mniejsza niż 0,9 mm. Internetowa sprzedaż żywności Rozporządzenie reguluje dotychczas nieunormowaną kwestię sprzedaży żywności na odległość, np. przez Internet. W przypadku żywności opakowanej obowiązkowe informacje, z wyjątkiem daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia, muszą być dostępne przed ostatecznym dokonaniem zakupu i muszą znajdować się w materiałach towarzyszących sprzedaży na odległość.
Podsumowanie
Wprowadzone zmiany nakładają na przedsiębiorców obowiązek bardziej precyzyjnego, a tym samym rzetelnego informowania o oferowanych do sprzedaży produktach żywnościowych. Skoro zatem w dalszym ciągu, globalnym wyzwaniem pozostaje wywołanie zainteresowania konsumentów świadomym, zdrowym żywieniem, istnieje nadzieja, że przekazywanie spójnych informacji o produktach żywnościowych pomoże w zwiększeniu wykorzystania informacji zawartych na etykietach. To właśnie czytanie etykiet pozwala nam dokonać świadomego wyboru żywieniowego
Magdalena Oczachowska – adwokat, ekspert prawny, specjalista w zakresie prawa pracy i prawa handlowego, specjalista z zakresu szeroko pojętego prawa własności intelektualnej i przemysłowej, autorka wielu opinii i analiz prawnych. www.oczachowska.com