W 1935 roku Klinika Mayo w Stanach Zjednoczonych opublikowała wyniki przełomowych badań, dzięki którym wyizolowano hormon kortyzon. Hormon ten produkowany jest przez korę nadnerczy i zmniejsza stan zapalny w organizmie. Początkowo kortyzon stosowano u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Rezultaty jego stosowania były do tego stopnia skuteczne, że pozwalały osobom dotąd unieruchomionym na wózkach inwalidzkich, ponownie zacząć chodzić. Dzisiaj, ponad 70 lat po tym odkryciu, kortyzon w różnych postaciach farmaceutycznych niejednokrotnie ratuje życie astmatykom i łagodzi ciężkie objawy alergiczne. Kortykosteroidy to leki, których działanie jest podobne do kortyzonu.
Dobrodziejstwo płynące z kortykosteroidów
Kortykosteroidy (steroidy, sterydy, hormony) redukują stan zapalny powodowany alergią. Stosowane są z powodzeniem w następujących objawach uczuleniowych:
- świąd,
- obrzęki,
- strupy i sączące się zmiany skórne w przypadku atopowego zapalenia skóry,
- rumień,
- wyprysk alergiczny,
- kichanie, zapchany nos, katar.
Jednakże najważniejsze zastosowanie kortykosteroidy znajdują w leczeniu astmy, ponieważ szybko pomagają w jej kontrolowaniu. Co więcej, w połączeniu z adrenaliną ratują życie w przypadku wstrząsu anafilaktycznego.
W jakich postaciach występują kortykosteroidy?
Sterydy występują dostępne są w postaciach:
- tabletek,
- płynów,
- inhalatorów,
- kropli do nosa,
- kremów do użytku zewnętrznego stosowanych na skórne objawy alergii,
- kropli do oczu na alergiczne zapalenie spojówek.
Sterydy działają efektywnie, jednak pamiętać należy, że jeśli leczenie ma być długoterminowe, trzeba stosować je regularnie, często codziennie, również w okresach, kiedy pacjent czuje się lepiej. Zanim nastąpi oczekiwany efekt, trzeba czasem czekać 1 – 2 tygodnie.
Czy kortykosteroidy są bezpieczne?
Sterydy wziewne są najbardziej skutecznymi dostępnymi lekami w kontrolowaniu astmy. Przy stosowaniu zalecanych dawek są one najczęściej dobrze tolerowane i bezpieczne. Jednakże, jak wszystkie leki, mogą powodować działania niepożądane, szczególnie przy stosowaniu dużych dawek. Idealnym rozwiązaniem jest stosowanie minimalnej dawki skutecznej w danym przypadku. Należy tu rozważyć, co niesie mniejsze ryzyko dla zdrowia i życia pacjenta: możliwe działania uboczne czy niekontrolowana astma.
Kortykosteroidy w formie doustnej pozwalają na szybkie uzyskanie stanu, w którym astma podlega kontroli, jednak stosowanie ich przez okres dłuższy niż dwa tygodnie może powodować poważne działania niepożądane. Działania te różnią się w zależności od tego, czy kortykosteroidy stosowane są przez krótki czas (kilka dni), czy też długoterminowo. Do działań ubocznych mogących wystąpić w tym pierwszym przypadku należą:
- wzrost masy ciała,
- zatrzymywanie płynów,
- trudności w zasypianiu,
- zmiana w zachowaniu.
Długotrwałe stosowanie kortykosteroidów może powodować następujące działania uboczne:
- mniejszy wzrost u dzieci,
- osteoporoza,
- katarakta,
- cukrzyca.
Sterydy wziewne powodują stosunkowo niewiele efektów ubocznych. Należą do nich:
- pleśniawki,
- kaszel,
- chrypka.
Kortykosteroidy stosowane donosowo wywołują również niewiele działań niepożądanych. Jednym z nich jest wystąpienie katarakty u osób obciążonych dziedzicznie.
Podsumowanie
Jak dotąd, kortykosteroidy są najskuteczniejszymi lekami, dzięki którym astma może być kontrolowana. Najważniejsze w ich stosowaniu jest znalezienie idealnej dawki, takiej, która pozwala na utrzymywanie dobrego stanu zdrowia pacjenta, a jednocześnie nie obciąża jego organizmu objawami niepożądanymi. O dawce takiej zawsze decyduje lekarz i do niego należy decyzja, na ile objawy te są mniej znaczące niż uzyskiwany efekt.
skuteczność ich niestety jest udowodniona ,szkoda że maja tyle skutków ubocznych…. ale bez nich ciężko żyć ,najgorsze jest to ,że tak łatwo ,szybko sterydy są przepisywane ,a rodzice czasem nie wiedza z czym maja do czynienia ….
ech no właśnie syn mojej siostry bierze takie coś strasznie po tym przytył ale bez leku stanowczo czuje się gorzej więc chce czy nie musi go brać….