Zdrowie i dobry humor! Ekologia i edukacja! Świeże, ekologiczne jabłka dla każdego uczestnika i dzień wypełniony po brzegi wykładami pasjonatów ekologii w Polsce. Nasza redakcja, na zaproszenie Profesor dr hab. Ewy Rembiałkowskiej, miała okazję uczestniczyć w sesji letniej Stowarzyszenia FORUM Rolnictwa Ekologicznego im. M. Górnego w Serocku. Dlaczego miałoby to interesować przysłowiowego Kowalskiego?
W dniach 18-19.09.2020 r. w Hotelu Green Park w Serocku spotkali się naukowcy, rolnicy, sadownicy, przedstawiciele urzędów miast, pracownicy gastronomii i instytucji certyfikacyjnych, reprezentanci organizacji i inni zagorzali entuzjaści zmian na lepsze. Stowarzyszenie FORUM Rolnictwa Ekologicznego, któremu przewodniczy Profesor dr hab. Ewa Rembiałkowska we współpracy z członkiniami Zakładu Żywności Ekologicznej SGGW w Warszawie przygotowało intensywną sesję, podczas której uczestnicy mogli zapoznać się z aktualną sytuacją ekologii w Polsce oraz co nas czeka na przestrzeni najbliższych 2-3 lat.
Pierwsze wystąpienie poprowadziła mgr inż. Karolina Misztal z Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji z Katedry Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej SGGW w Warszawie, nt. Czynniki pobudzające i hamujące rozwój ekologicznego przetwórstwa w Polsce i Francji.
Z wystąpienia Karoliny Misztal wynika bardzo jasno, że to, co wspiera polską ekologię, to oddolne inicjatywy Polaków, nowe kanały dystrybucji czy moda na spożywanie zdrowej, ekologicznej żywności. Całkowicie zawodzi nas rząd: brakuje projektów edukujących społeczeństwo na temat przewagi żywności ekologicznej nad konwencjonalną, brak strategii politycznej dotyczącej całej ekobranży, czy sztuczne zamieszanie wobec wiarygodności żywności z certyfikatami bio czy Demeter.
Nasuwa się pytanie: dlaczego nikt w Polsce nie rozwija czerwonego dywanu, jak przed wschodzącą gwiazdą i nie ułatwia ekologii w rolnictwie rozwoju. Jest wręcz odwrotnie, rolnicy skarżą się na utrudnienia w postaci zmieniającego się (i tak skomplikowanego) prawa w Polsce, brak rządowej uwagi dla tego sektora ekobranży spożywczej czy choćby jednolitego stanowiska Państwa wobec ekorolnictwa. Dobrym znakiem jest to, że kwitną nowe inicjatywy, które wspierają ekorolników, ekosadowników, ekopszczelarzy czy ekoprzetwórców w docieraniu do konsumenta czy na łamy prasy.
Dr hab. Renata Kazimierczak, Kierownik Zakładu Żywności Ekologicznej z Katedry Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, SGGW, przedstawiła wzorowy przykład miasta Södertälje – położonego w środkowej Szwecji nad jeziorem Melar, w regionie Sztokholmu.
Początki projektu sięgają 2001 roku , kiedy to gmina Södertälje podjęła decyzję o wykorzystaniu żywności jako narzędzia w działaniach na rzecz zrównoważonej gospodarki. Sformułowano politykę żywnościową, w myśl której gmina krok po kroku pracowała nad bardziej zrównoważonymi dostawami żywności, zarówno wewnętrznie, jak i poprzez projekty rozwojowe.
Gmina Södertälje wdrożyła koncepcję „Diet for a Green Planet” w publicznym sektorze żywnościowym już w 2010 roku.
Obecnie te dobre praktyki przenoszone są do Mollet del Vallès w Hiszpanii, Molétai na Litwie i Łomży w Polsce! W Łomży powołano Lokalne Grupy Wsparcia, których celem jest zapewnienie, że rezultaty międzynarodowej wymiany praktyk zostaną maksymalnie wykorzystane. Gwarantują one, że wypływające z projektu idee są realistyczne, pozwolą na weryfikację wykonalności na poziomie lokalnym.
Dieta dla Zielonej Planety opiera się na pięciu kryteriach, które mogą być wdrożone w dowolnym miejscu na świecie, z zachowaniem różnych rodzajów żywności w zależności od lokalizacji i pory roku!
1. Smaczna i zdrowa żywność
2. Ekologiczne rolnictwo (a najlepiej ekologiczne rolnictwo recyklingowe)
3. Mniej mięsa, więcej warzyw, roślin strączkowych i pełnoziarnistych
4. Lokalna produkcja
5. Ograniczenie marnowania żywności
Ciekawostką, o której wspomniała Pani dr hab. Kazimierczak jest spostrzeżenie, iż osoby, które biorą udział w tym projekcie i są faktycznie odpowiedzialne za wdrożenie owych zmian, czerpią z tej metamorfozy niezwykłą satysfakcję. Czyli z tego, że ich praca zmienia świat na lepsze! Więcej o projekcie mogą Państwo zobaczyć tutaj: dietforagreenplanet.se.
Mgr Rita Góralska-Walczak zaprezentowała temat „Działania projektu StratKIT dotyczące zrównoważonej diety w Regionie Morza Bałtyckiego„, których celem jest modernizacja strategii zamówień publicznych, żywienia publicznego i administracji w Regionach Krajów Bałtyckich (BSR) promująca:
zrównoważoną dietę- zielone zamówienia publiczne (GPP)
- zasady spójności społecznej (social cohesion)
- gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ)
- ekologiczne lokalne rolnictwo
Gdyby przybyło gmin zainteresowanych wprowadzeniem zmian w duchu redukcji strat i odpadów, moglibyśmy liczyć na dobre przemiany na globie, widoczne już w niedalekiej przyszłości.
Gminy najpierw przeprowadzają warsztaty edukacji żywieniowej: „Jak wprowadzić ekologiczne produkty/ zrównoważoną dietę?” oraz „Jak ograniczyć marnotrawstwo żywności?„. Prowadzone są wykłady, kreatywne warsztaty ukierunkowane na rozwiązywanie problemów, a także warsztaty prezentujące opcje diety roślinnej.
StratKIT zwiększa rolę zrównoważonego rozwoju w zamówieniach publicznych żywności i usługach cateringowych. W projekcie EU Interreg BSR 2019 – od 1 stycznia 2019 do 30.06.2021 – uczestniczy 6 krajów Regionu Morza Bałtyckiego. Udział bierze 13 partnerów projektu, 10 partnerów stowarzyszonych z sektorów: administracji publicznej, usług cateringowych badawczego oraz branży doradczej. W Polsce miastem pilotażowym jest Rybnik.
Czwartym tematem było zagadnienie skierowane do członków stowarzyszenia, głównie rolników, którym rząd nie pomaga w promocji ekologicznych produktów, a legislacyjnie wręcz utrudnia. Prelekcja instruktażowa „Jak w 3 krokach zbudować swoją markę ekologiczną?” mgr Żanety Geltz, w 15 minut wskazała na 3 obowiązkowe elementy budowania świadomości marki produktu, ale i marki osobistej:
3. Jak chcesz do niego dotrzeć?
Okazuje się, że budowanie wizerunku, to przede wszystkim nasza własna praca nad spójnością, dzielenie się wiedzą i aktywność publiczna. Jest to mikstura następujących aktywności: 
– budowania marki w mediach i handlu
– edukacji i działań pro bono
– udzielania wywiadów, mówienia o sobie i o swojej historii
Na dzień dzisiejszy niewielu rolników jest w stanie opowiedzieć o swojej pasji i historii w ciągu kilkudziesięciu sekund, chociażby na wydarzeniach targowych czy na festiwalach, by w telegraficznym skrócie przybliżyć swoje wartości i swoją motywację do tworzenia produktów, które oferują. Rolnicy, sadownicy, pszczelarze i przetwórcy nie dysponują budżetami na rozwój czy na reklamę podobnymi do koncernów amerykańskich, które doskonale posługują się narzędziami marketingowymi, aby nam zawrócić w głowie. Rolnikom ciężko jest przebić się przez setki tysięcy kampanii reklamowych korporacji i sprawić, byśmy usłyszeli o naszych rodzimych wytwórniach, uprawach i sadach.
Grupa 1: Przetwórcy ekologiczni + jednostki certyfikujące
1. W jakim kierunku powinno rozwijać się przetwórstwo EKOLOGICZNE? Czy ważne jest tylko wytwarzanie z ekologicznego surowca? Jak ważne dla przetwórców są inne czynniki?
2. Jak rozwinąć przetwórstwo ekologiczne w Polsce? Co jest szansą dla polskiego przetwórstwa?
3. Jakie informacje umieszczać na opakowaniach? Co „działa” na polskiego konsumenta? Co służy właściwej decyzji zakupowej?
Grupa 2: Konsumenci i naukowcy
1. Czy produkt ekologiczny powinien na każdym etapie przetwarzania zachowywać ekologiczny charakter czy liczy się tylko ekologiczny surowiec? Czy potrzebujemy ekologicznych fast-foodów?
2. Jak nauka może pomóc przetwórstwu ekologicznemu?
3. Kto powinien edukować konsumentów w zakresie wartości żywieniowej produktów ekologicznych i wpływie na zdrowie: Ministerstwo/ Uczelnie wyższe/ NGO/ producenci?
Grupa 3: Przedstawiciele cateringu i innych usług gastronomicznych
1. Co sądzicie Państwo o wprowadzaniu żywności ekologicznej w punktach zbiorowego żywienia (przedszkola, szkoły, stołówki)?
2. Co sądzicie Państwo o wprowadzaniu diety wegetariańskiej w punktach zbiorowego żywienia (przedszkola, szkoły, stołówki)?
3. Co sądzicie Państwo o ograniczaniu strat żywności w punktach zbiorowego żywienia (przedszkola, szkoły, stołówki)?
Na zakończenie części konferencyjnej mieliśmy szansę wysłuchać wykładu nt. „Przetwórstwo żywności ekologicznej w kontekście nowego rozporządzenia o produkcji ekologicznej„.
Mgr Dorota Metera zwróciła uwagę uczestników na wiele punktów nowego rozporządzenia, które mogą być punktem zapalnym w przyszłości, a także poważnym utrudnieniem w dalszej konwersji rolnictwa konwencjonalnego do ekologicznego.Na prośbę krajów członkowskich, Parlamentu Europejskiego, krajów trzecich i innych podmiotów, Komisja zaproponowała przesunięcie o rok datę zastosowania nowego rozporządzenia, tj. z dnia 1 stycznia 2021 r. na 1 stycznia 2022 r.
Podczas letniej sesji w Serocku Stowarzyszenie HAPPY EVOLUTION Global Association wyróżniło Panią Profesor dr hab. Ewę Rembiałkowską Honorowym Członkostwem na mocy uchwały z dnia 30 lipca 2020 r., w uznaniu szczególnych zasług na rzecz rozwoju świadomości ekologicznej zarówno konsumentów, jak i rolników, a także za ogrom działań edukacyjnych na rzecz ochrony bioróżnorodności biologicznej na naszej planecie.
Profesor Rembiałkowska jest jedną z nielicznych, która tak niestrudzenie walczy o zdrowie Polaków od dekad i uświadamia, zwłaszcza młodzież i rodziców, jakie korzyści płyną ze spożywania ekożywności, pozbawionej zanieczyszczeń chemicznych. Wszyscy zebrani obdarzyli uhonorowaną gromkimi i zasłużonymi brawami.
Ostatnim punktem programu była wizyta złożona w Gospodarstwie Ekologicznym „ROLÓWKA” w pobliskim Pomiechówku, która miała na celu przybliżenie sylwetki założycieli upraw jagody kamczackiej, borówki amerykańskiej, maliny i truskawki. Celem wizyty było również zapoznanie grupy z zasadami projektu „Zbierz To Sam” [Zbierz + Zważ + Zapłać], a także faktyczne przećwiczenie w polu!
Pan Maciej Rola pokrótce przedstawił kilkunastoletnią historię powstania ekogospodarstwa, które przeszło różne fazy rozwoju, a także swoją historię przeprowadzki z miasta na wieś. Po części prezentacyjnej zaprosił wszystkich Gości pomiędzy rzędy krzewów malinowych i wręczył kobiałkę do zapełnienia. Po niemal godzinnych zbiorach, wszyscy uczestnicy mieli niezwykłą przyjemność skosztować słodkie desery, które powstały na bazie zebranych wcześniej z tutejszych upraw owoców. Aby nasi Czytelnicy nie musieli zazdrościć wspaniałych kulinarnych doświadczeń w obszarze kubków smakowych, zapraszamy Państwa do wejścia na stronę www.rolowka.pl i wzięcia udziału w przyszłych akcjach „Zbierz To Sam” albo z rodziną, albo z pracownikami albo z całą szkołą.
Oprócz owocowych doświadczeń na terenie ekogospodarstwa „Rolówka”, uczestnicy mieli również szansę skosztować ekologicznych jabłek z sadów EkoMarchaty (gm. Biała Rawska), które należą do Stowarzyszenia Eko Owoc. Pan Arkadiusz Kartus podkreślał rolę takich spotkań w poszukiwaniu inspiracji do nawiązywania nowych połączeń z polskimi konsumentami. Zdradził również w jaki sposób sady uzyskują niezwykłe plony i wyjątkowe wartości odżywcze polskich odmian jabłek.
Tym akcentem kończymy naszą relację z letniej sesji w Serocku i zapraszamy Państwa do członkostwa w Stowarzyszeniu FORUM Rolnictwa Ekologicznego [tutaj], by również zasięgać ciekawych informacji na bieżąco i być zaznajomionym z zachodzącymi zmianami i aktualnie prowadzonymi projektami, zwiększającymi świadomość ekologiczną naszych rodaków.
Ekologiczne produkty to już obowiązek w moim domu 😀 Przerzuciłam się już nie tylko na ekologiczną żywność, ale staram się żeby większość produktów, jak np. środki czystości czy produkty dla dzieci były eko :)) Zamaiwam ze strony Ekoaleja, bo tam mają różne działy i można zrobić większe zakupy do domu w jednym sklepie :))