Na rozwój nowotworów ma wpływ wiele czynników, zaczynając od predyspozycji genetycznej, kończąc na czynnikach środowiskowych, w tym na diecie, która może nasilać lub zmniejszać ryzyko ich wystąpienia.
[dropcap]W[/dropcap] ostatnim czasie sporym zainteresowaniem cieszy się zagadnienie dotyczące relacji pomiędzy chorobami alergicznymi a nowotworami. Oba schorzenia pojawiają się coraz częściej, co wynika przede wszystkim z czynników środowiskowych oraz żywności będącej źródłem różnego typu związków chemicznych sprzyjających powstawaniu zarówno alergii, jak i nowotworów.
[pullquote align=”right”]Astma oskrzelowa predysponuje do częstszego zachorowania na raka płuc.[/pullquote]Aktualnie doniesienia wykazują zależność dodatnią lub ujemną między występowaniem alergii a chorobami nowotworowymi. Astma oskrzelowa predysponuje do częstszego zachorowania na raka płuc, szczególnie u palaczy. Z kolei ryzyko wystąpienia raka jelita grubego, trzustki, białaczki u dzieci, zmniejsza się dla osób z chorobami na tle alergicznym.
Badania naukowe z ostatnich lat obalają głoszoną wcześniej teorię mówiącą o ujemnej zależności występowania alergii i nowotworów. Przytoczona teoria potwierdza się jedynie w przypadku niektórych typów nowotworów. Obecne publikacje naukowe omawiają relacje chorób alergicznych a występowanie raka jelita grubego oraz trzustki. Natomiast brak doniesień o innych rodzajach nowotworów przewodu pokarmowego (rak wątroby, przełyku, czy żołądka).
Występowanie nowotworów a alergia
Rak jelita grubego
Za powstawanie raka jelita grubego w 70 % odpowiadają czynniki środowiskowe, w tym wysoki odsetek przypada na sposób żywienia. Badania epidemiologiczne donoszą, iż astma oskrzelowa oraz alergiczny nieżyt nosa wpływają na zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworów jelita grubego.
Rak trzustki
Dostępna literatura donosi o zmniejszonym ryzyku zachorowania na raka trzustki u osób z astmą oskrzelową, czy atopowym nieżytem nosa. Z kolei alergie pokarmowe predysponują do zwiększonego ryzyka wystąpienia raka trzustki.
Inne
Rak płuc występuje częściej przy współistnieniu chorób alergicznych (np. astma oskrzelowa). Jeśli jako dodatkowy czynnik uwzględnić palenie tytoniu to ryzyko wystąpienia raka płuc wzrasta dwukrotnie.
Dzieci chore na astmę oskrzelową, alergiczny nieżyt nosa czy alergię pokarmową charakteryzowały się zmniejszonym ryzykiem występowania ostrej białaczki nawet o 50 %.
Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania poprzez dietę?
Badania naukowe donoszą, że 30-35 % przypadków nowotworów złośliwych wynika z nieprawidłowego żywienia. Prawidłowa dieta może skutecznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na poszczególne nowotwory (np. rak jelita grubego).
Najważniejsze zasady żywienia w profilaktyce nowotworów:
– Zwiększone spożycie produktów o charakterze „prozdrowotnym”, zasobnych w witaminę C, E, kwas foliowy (profilaktyka raka trzustki), antyoksydanty (przeciwutleniacze „walczące” z nadmiarem wolnych rodników będących przyczyną zwiększonego ryzyka zachorowania na poszczególne nowotwory). Ich źródłem są przede wszystkim warzywa i owoce, a także oleje roślinne (np. lniany, sojowy).
– Zwiększenie spożycia produktów wieloziarnistych, w tym: makaronów pełnoziarnistych, kaszy gryczanej, ryżu brązowego, płatów owsianych, otrębów owsianych.
– Zmniejszenie spożycia żywności wysokoprzetworzonej tzw. „wygodnej” (produkty typu Fast-food, gotowe dania obiadowe, słodycze, przekąski), która charakteryzuje się wysoką podażą energii (kalorii), nasyconych kwasów tłuszczowych, cukrów prostych.
– Ograniczenie spożycia alkoholu. Jedynym alkoholem o prozdrowotnym charakterze jest wytrawne wino czerwone spożywane regularnie w umiarkowanej ilości (1 lampka dziennie). Konsumpcja sprzyja profilaktyce miażdżycy oraz nowotworów ze względu na źródło substancji biologicznie aktywnej – resweratrolu w skórkach winogron użytych do produkcji wina.
– Ograniczenie spożycia mięsa czerwonego (wieprzowiny) ze względu na wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, sprzyjających powstawaniu blaszki miażdżycowej oraz występowaniu zwiększonego ryzyka nowotworów (np. rak jelita grubego).
– Zwiększenie udziału ryb morskich w diecie (łosoś, halibut) ze względu na wysoką zawartość kwasów należących do rodziny omega-3.
– Zachowanie należnej masy ciała, w przypadku współistniejącej nadwagi lub otyłości zaleca się redukcję masy ciała.
– Aktywny styl życia wdrażający regularną aktywność fizyczną (np. 30 minut 5 razy w tygodniu).
Sylwia Wrzalska i Roma Wojtewicz – absolwentki Dietetyki i właścicielki Kliniki Zdrowego Żywienia Dietlife. Pasjonatki zagadnień związanych z profilaktyką chorób cywilizacyjnych i zdrowym stylem życia, nieustannie rozwijające swoją wiedzę żywieniową poprzez uczestnictwo w konferencjach
i projektach badawczych.Więcej informacji na www.dietlife.pl! Zapraszamy!
Już właściwie wszystko wdrożyłam w życie, oprócz aktywności fizycznej. Czuję się świetnie.
Ale wiem, że mogę czuć się jeszcze lepiej!
Młodym Paniom dietetyczkom gratuluję artykułu 🙂