Prawo Unii Europejskiej dopuszcza stosowanie dodatków do żywności. W celu usprawnienia umieszczania nazw tych dodatków na często niewielkich etykietach utworzono tzw. listę „E”, na której pod numerami kodowymi umieszczono ponad dwa tysiące różnych chemicznych dodatków do żywności.
[dropcap]D[/dropcap]odatki chemiczne dopuszczane są do spożycia pod warunkiem, że ich dodanie jest konieczne w danym produkcie, że udowodniono ich nieszkodliwość dla konsumenta oraz że ich dodatek nie stanowi próby oszukania konsumenta. Badaniem bezpieczeństwa spożycia tych substancji zajmuje się Komitet Naukowy Technologii Żywności Unii Europejskiej. W Polsce korzystanie z dodatków reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 22 listopada 2010 roku. Teoretycznie wszystkie substancje umieszczone na liście są bezpieczne, jednak część z nich nie była pod tym kątem badana od wielu lat. Lista ma zostać poddana rewizji przed 2020 rokiem.
Poniżej prezentujemy przegląd barwników, które kryją się pod tajemniczymi numerami kodowymi z listy E. Przedstawiamy także dodatkowe informacje na temat ich wpływu na zdrowie, które mogą pomóc w świadomym wybieraniu produktów w sklepie. Podajemy kolejno pochodzenie barwnika (syntetyczne lub naturalne) oraz znane efekty zdrowotne spożycia danej substancji.
E 100 – Kurkumina – naturalny, pochodzenia roślinnego, uznawany za nieszkodliwy.
E 101 – Ryboflawina – inaczej witamina B2, pochodzenia naturalnego, powszechnie uznawany za nieszkodliwy;
Ryboflawiny-5′-fosforan – syntetyczny, otrzymywany z reakcji ryboflawiny z kwasem fosforowym, uznawany za nieszkodliwy.
E 102 – Tartrazyna – syntetyczny, może powodować alergie, szczególnie u astmatyków i osób uczulonych na salicylany.
E 104 – Żółcień chinolinowa – syntetyczny, może powodować alergie. W testach laboratoryjnych powodował nowotwory wątroby u szczurów.
E 110 – Żółcień pomarańczowa S – syntetyczny, może wywoływać alergie. W testach na zwierzętach duże dawki wywoływały nowotwory nerek.
E 120 – Koszenila – Naturalny, pozyskiwany z owadów, uważany za nieszkodliwy. Kwas karminowy to ta sama substancja jedynie otrzymywana na drodze syntezy, uznawany za nieszkodliwy.
E 122 – Azorubina – syntetyczny, może powodować alergie.
E 123 – Amarant – syntetyczny, w testach na zwierzętach ujawniono wpływ na odkładanie się wapnia w nerkach. Może powodować alergie.
E 124 – Czerwień koszenilowa – syntetyczny, może powodować alergie.
E 127 – Erytrozyna – syntetyczny, w testach na zwierzętach wykazywał wpływ na rozwój nowotworów tarczycy. Odradza się częste spożywanie.
E 128 – Czerwień 2G – syntetyczny, może powodować alergie.
E 129 – Czerwień Allura AC – syntetyczny, dotychczas w niewielkim stopniu zbadany.
E 131 – Błękit patentowy V – syntetyczny, uważany za nieszkodliwy.
E 132 – Indygotyna – syntetyczny, u zwierząt u których jednocześnie podawano azotyn sodowy stwierdzono uszkodzenie materiału genetycznego. Tego rodzaju kombinacja może się pojawić w przypadku spożycia wędlin i słodyczy. Uważany za nieszkodliwy.
E 133 – Błękit brylantowy FCF – syntetyczny, uważany za nieszkodliwy.
E 140 – Chlorofile i chlorofiliny – naturalne, roślinne, pozyskiwane na przykład ze szpinaku czy lucerny. Uważane za nieszkodliwe.
E 141 – Chlorofili i chlorofilin kompleksy miedziowe – naturalne, roślinne. Przy dużym spożyciu innych artykułów zawierających miedź mogą nasilać niekorzystne objawy. Uznawane za nieszkodliwe
E 142 – Zieleń S – syntetyczny, dotychczas zbadany w niewielkim stopniu.
E 150a – Karmel – naturalny, otrzymywany przez podgrzanie cukru. Uważany za nieszkodliwy.
E 150b – Karmel siarczynowy – syntetyczny, na bazie roślinnej. Otrzymywany przez podgrzewanie cukru ze związkami siarki. Uznawany za nieszkodliwy.
E 150c – Karmel amoniakalny – syntetyczny, na bazie roślinnej. Otrzymywany przez traktowanie cukru amoniakiem. W testach na zwierzętach stwierdzono skurcze oraz obniżenie poziom białych krwinek. Odradzane częste spożycie.
E 150d – Karmel amoniakalno-siarczynowy – syntetyczny, na bazie roślinnej. Powstaje przez poddanie cukru działaniu siarczynu amonu. W dużych ilościach powodował u zwierząt zmiany w morfologii krwi i skurcze mięśni. Odradzane częste spożycie.
E 151 – Czerń brylantowa PN – syntetyczny, może powodować alergie.
E 153 – Węgiel roślinny – naturalny, otrzymywany przez zwęglenie materiału roślinnego. Uznawany za nieszkodliwy.
E 154 – Brąz FK – syntetyczny, mieszanka różnych syntetycznych barwników. Może powodować alergie.
E 155 – Brąz HT – syntetyczny, może powodować alergie.
E 160a – Karoteny– naturalne, pochodzące z wyciągu roślinnych. Przy nadmiernym spożyciu nadaje skórze żółto-pomarańczowego koloru. Półprodukt w syntezie witaminy A w organizmie. Uznawany za nieszkodliwy.
E 160b – Annato, biksyna, norbiksyna – naturalny, pochodzenia roślinnego. Zbadany w niewielkim stopniu.
E 160c – Ekstrakt z papryki (kapsantyna, kapsorubina) – naturalny, roślinny ekstrakt z papryki. Uważany za nieszkodliwy.
E 160d – Ekstrakt z pomidorów (likopen) – naturalny, roślinny ekstrakt z pomidorów. Uważany za nieszkodliwy.
E 160e – Beta-apo-8′-karotenal – syntetyczny, w nieco zmienionej formie występuje w naturze. Do tej pory mało zbadany.
E 160f – Ester etylowy kwasu beta-apo-8′ -karotenowego – syntetyczny, identyczny z naturalnym. Do tej pory zbadany w niewielkim stopniu.
E 161b – Luteina – naturalny, Do tej pory zbadany w niewielkim stopniu.
E 161g – Kantaksantyna – syntetyczny. Stosowany także jako samoopalacz. Odkłada się w głębszych warstwach skóry, przez co zabroniono jego użytkowania w tym celu. Odradza się częste spożycie.
E 162 – Betanina, czerwień buraczana – naturalny, otrzymywany z buraków czerwonych. Uważany za nieszkodliwy.
E 163 – Antocyjany – naturalne, roślinne otrzymywane z owoców i warzyw. Uważane za nieszkodliwe.
E 170 – Węglany wapnia – naturalne, pochodzenia mineralnego. Mogą być stosowane także jako dodatki przeciwzbrylające i stabilizatory. Uważane za nieszkodliwe
E 171 – Dwutlenek tytanu barwnik – syntetyczny, mineralny. Tak zwana biel tytanowa. Uznawany za nieszkodliwy.
E 172 – Tlenki i wodorotlenki żelaza – syntetyczne, mineralne. Uważane za nieszkodliwe.
E 173 – Aluminium – syntetyczny, pochodzenia mineralnego. Podejrzewany o udział w chorobie Alzheimera.
E 174 – Srebro – naturalny, pochodzenia mineralnego. Stosowany rzadko ze względu na cenę. Już kilka gramów może być szkodliwe dla człowieka.
E 175 – Złoto – naturalny, pochodzenia mineralnego. Stosowany rzadko i w niewielkich ilościach ze względu na cenę. Niezalecany do częstego stosowania.
E 180 – Czerwień litolowa BK – syntetyczny, może powodować alergie, odradza się częste spożycie.
